Born in the USA: “Bekend maar onbegrepen”

Door Sebastiaan van den Heuvel

In juni 1984 kwam wereldwijd het album “ born in the USA” van Bruce Springsteen uit, het was het meest succesvolle album van Springsteen en een van de meest succesvolle albums ooit, er werden er werden er in de VS z’on 15 miljoen en wereldwijd meer dan 18 miljoen van verkocht. Naast Born in the USA staan er vele bekende nummers op zoals “Dancing in the dark”en I’m on fire .

Het nummer ‘Born in the USA’ werd in Amerika (en in Nederland) vaak en nog steeds gezien als een ‘patriottisch’ liedje met volle trots over de “American way of life” Het is dan ook niet voor niks dat Ronald Reagan in 1984 dit liedje had uitgekozen voor z’n succesvolle herkiezingscampagne. Springteen was hier niet echt van gecharmeerd en uiteindelijk werd het campagne team gedwongen te kiezen voor een ander verkiezingslied. In September 1984 tijdens de Born in the USA van ’84 antwoordde Bruce tijdens een optreden met: “The President was mentioning my name the other day, and I kinda got to wondering what his favorite album musta been. I don't think it was the Nebraska album. I don't think he's been listening to this one” vervolgens speelt hij het nummer “Johhny 99” een nummer over een man die z’n baan en huis verliest, iemand vermoord en veroordeeld word tot 99 jaar gevangenis.

In werkelijkheid is “Born in the USA” een bitter verhaal over de slechte behandeling van Vietnam veteranen. Veel leeftijdsgenoten en vrienden van Springsteen (1949) werden in de jaren ’65-’72 naar Vietnam gestuurd en velen kwamen ook niet terug, zelf werd hij afgekeurd voor militaire dienst. Vietnam was en is nog steeds een groot trauma voor de VS, veel mensen geloofden toen en nu niet in de oorlog, de hele pers en de vele demonstranten waren hier het bewijs van.

De veteranen die terugkeerde van de oorlog werden dan ook gewoon slecht behandeld. Met dit thema handelt “Born in the USA”.

Het lied verteld ons het verhaal van een gewone jongeman welke opgroeit in klein grauw industrie stadje met weinig kansen en mogelijkheden: “Born in a deadman’s town the first kick I got was when I hit the ground” iets verder gaat het: “You end up like a dog that’s been beat to much”

Uiteindelijk wordt de jongeman naar Vietnam gestuurd: “they put a rifle in my hands and sent me off to Vietnam to kill the yellow man” Het lied gaat verder met de slag om Khe Sahn (Noord Vietnam, April 1968 ) waar z’n beste maat sneuvelt: “I had a buddy at Khe Sahn, fighting off the Viet Cong, they’re still there, he’s all gone” Het refrein “Born in the USA” wordt 4x herhaald waarmee benadrukt wordt dat deze veteraan geboren en getogen is in de VS.

Hierna gaat het lied verder over de moeilijkheden die veteranen uit Vietnam ondervinden in het vinden van een baan en hun draai zien te vinden in de maatschappij: “Come back home to the refinery, hiring man says son if it was up to me I go down to see the VA man, he said: son don’t you understand ?” Het is duidelijk dat de jongeman niet aan de bak komt, mensen willen nou immers geen veteraan uit Vietnam, Vietnam is iets wat vergeten moet worden. De ‘VA man’ wat verwijst naar het departement van “Veterans Affairs” is ook niet erg behulpzaam.

Het lied gaat verder met “I’m ten years down the road” We zijn dus tien jaar verder, de man werkt nog steeds bij de raffinaderij in hetzelfde stadje en is enigszins teleurgesteld in het leven want het lied gaat verder: “Down in the shadow of the penitentiary, out by the gas fires of the refinery, no where to run ain’t got nowhere to go” Het lijkt erop dat de man vastzit in een uitzichtloos grauw leven waar hij niet echt een weg uit kan vinden.

Het lied eindigt met: I’m a long gone Daddy in the USA, I’m a cool rocking daddy in the USA” ………..

De hele Vietnam oorlog van 1945 tot 1975 is nog steeds een van de minst begrepen oorlogen is uit de hedendaagse geschiedenis. In deze hoek van de wereld werd de koude oorlog uitgevochten. De VS verloren deze oorlog en trokken zich uiteindelijk terug uit Vietnam (1975). Niemand wilde daarna nog herinnerd worden aan deze oorlog, iets wat de veteranen elke dag aan den lijve ondervonden. Zij werden niet als “helden” ontvangen zoals de soldaten uit de Tweede Wereld oorlog. Deze vetaren werden vaak genegeerd en niemand wilde hun verhalen aanhoren over hun verschrikkelijke ervaringen want zij waren immers het levende bewijs dat deze verschrikkelijke oorlog verloren was.

Tekst:

Born down in a dead man's town
The first kick I took was when I hit the ground
You end up like a dog that's been beat too much
'Til you spend half your life just covering up

[chorus:]
Born in the U.S.A.
Born in the U.S.A.
Born in the U.S.A.
Born in the U.S.A.

I got in a little hometown jam
And so they put a rifle in my hands
Sent me off to Vietnam (“ foreign land”)
To go and kill the yellow man

[chorus]

Come back home to the refinery
Hiring man says "Son if it was up to me"
I go down to see the V.A. man
He said "Son don't you understand"

[chorus]

I had a buddy (“ brother” ) at Khe Sahn
Fighting off the Viet Cong
They're still there, he's all gone
He had a little girl in Saigon
I got a picture of him in her arms

Down in the shadow of the penitentiary
Out by the gas fires of the refinery
I'm ten years down the road
Nowhere to run, ain't got nowhere to go

I'm a long gone Daddy in the U.S.A.
Born in the U.S.A.
I'm a cool rocking Daddy in the U.S.A.
Born in the U.S.A.

Op het album “tracks” uit 1998 vinden we het origineel van Born in the USA uit 1982. Op het album cd “tracks” uit 1998 vinden we het “Shut out the light” (geschreven in 1982) welke ook gaat over een soldaat die terugkeert van Vietnam en geplaagd wordt door angsten en nachtmerries uit Vietnam.